LPG Piyasasi Egitim ve Sorumlu Müdür Yönetmeligi degisiyor. Bundan sonra üniversite mezunu olan herkes sorumlu müdür olabilecek. Sorumlu müdür olabileceklerin kapsami genisletiliyor ancak, sorumlu müdürler birden fazla isletmede görev alamayacak.
Sorumlu müdür, gerçek müdür ayrimi ortadan kalkiyor
Bilindigi gibi su an otogaz istasyonlarinda iki müdür bulunuyor. Birincisi; istasyon sahibinin güvenip istasyonu teslim ettigi gerçek müdür. Digeri; makine, petrol, kimya veya çevre mühendisligi fakültesinden mezun ve ilgili meslek odasindan belge almis, göstermelik sorumlu müdür. Istasyonun nerede oldugunu bilmesine gerek yok olmayan sorumlu müdür, bes ayri istasyonda çalisabiliyor. Belgesini sunup ücretini aliyor. Davul baskasinda, tokmak baskasinda. Sorumlu baskasi, yetkili baskasi. Sorumlunun otogaz istasyonunda neler oldugundan haberi bulunmuyor. EPDK’nin yayinladigi yeni taslaga göre dolum tesislerinin ve otogaz istasyonlarinin gerçek müdürünün, ayni zamanda sorumlu müdür olmasi amaçlanmis. Eger taslak yürürlüge girerse artik gerçek müdür, sorumlu müdür ayrimi kalmayacak. Yönetmelik degisikliginden sonra bu çarpiklik ortadan kalkacak. Sorumlu müdür, isletmenin hakiki müdürü olacak.
5307 Sayili Kanun’da, sorumlu müdürün, mühendis olmasi gerektigine dair hüküm olmamasina ragmen, sadece mühendislerin sorumlu müdür olabilecegine iliskin yanlis bir ön yargi vardi. 15. maddedeki; “LPG piyasasinda görev alacaklar TMMOB’a bagli ilgili meslek Odasi tarafindan egitime tabi tutulur” ifadesinden, sorumlu müdürün mühendis olmasi gerektigi sonucu çikariliyordu. Yayinlanan taslaktan bu yanlisin düzeltildigi anlasiliyor.
Sorumlu müdür olabileceklerin kapsami konusunda, takdir edilmesi gereken olumlu gelismeye, taslagin egitimle ilgili bölümlerinde rastlanmiyor. Mevcut uygulamadaki temel yanilgilar, degisiklik taslaginda da yer aliyor.
Kanun TMMOB’a mesleki egitim verme yükümlülügü getiriyor
5307 sayili LPG Piyasasi Kanunu’nda egitimin TMMOB’a bagli ilgili meslek odalarindan alinmasinin zorunlu olduguna iliskin hüküm bulunmamasina ragmen, yönetmelik, egitimin meslek Odalarindan alinmasi yönünde kanuni yükümlülük bulundugu varsayimiyla hazirlanmistir. Anayasa ve rejim degismedigi sürece LPG faaliyetlerinde çalisanlara meslek odasindan egitim alma yükümlülügü getirilemez. TMMOB ile bagli meslek odalari, 6235 Sayili Kanunla, mensuplarinin menfaatlerini korumak ve mesleki dayanisma saglamak amaciyla kurulmustur. Kendilerine yönetmelikle taninan her türlü yetkiyi amaçlari yönünde kullanmak zorundadirlar. Zorunlu egitimin nasil yapilacagi ve egitimin hangi kurumdan alinacagi Anayasamizda düzenlenmistir. Mensuplarinin menfaatlerini gelistirmek için kurulan Odalardan egitim ve belge alma zorunlulugu kanunla getirilemeyecegi gibi, yönetmelikle asla getirilemez. 5307 Sayili Kanun’un 15. maddesiyle LPG piyasasinda çalisanlara, Odadan egitim alma yükümlülügü getirilmemis; tam tersine, Odalara egitim verme yükümlülügü getirilmistir. Talep edildiginde, egitim verilmez ise idari para cezasi, egitim alamayana degil, egitim vermeyen meslek odasina kesilir. Birlik, talepte bulundugu için kanun koyucu odaya egitim verme zorunlulugu getirebilmistir. TMMOB, karsi çiksaydi veya muvafakat vermeseydi, meslek odalarina egitim verme zorunlulugu yüklenemezdi.
Kanun, firmalarin hizmet içi egitim çalismalarina engel olmadigi gibi, Milli Egitim Bakanligi’nin, Enerji Bakanligi’nin, EPDK’nin ve diger özel kurumlarin egitim vermesine de engel degildir.
Personel için, egitim ve sertifika almak, kanuni zorunluluktur. Ancak, meslek odalarindan almak zorunlu degildir. Egitim ve sertifika, mühendislik odalari haricindeki yerlerden de alinabilir. Diger kurumlarin egitim vermesi ihtiyaridir. Milli Egitim kurumlari ve meslek odalari için ayni sey söylenemez.
Yönetmelik çikarmak TMMOB’un degil EPDK’nin görevi
Kanun’un 15. maddesindeki, ilgili Oda ve TMMOB birlikte egitime iliskin yönetmelik hazirlar ifadesi, yakin zamana kadar; EPDK ile TMMOB müsterek yetkilerle, egitim yönetmeligi çikarir olarak yorumlanmistir. Yönetmelik çikarmakla, yönetmelik hazirlamak, kavramlari ayrilamamis; Üniversitelerin veya STK’ larin kanun, hatta anayasa hazirlayabildigi ancak, kanunu da anayasayi da TBMM’nin çikardigi görülememistir. Madde hükmündeki, “ilgili meslek odasina” atfedilen “ilgili kurum” ifadesinden EPDK anlasilmistir. TMMOB’un tek basina veya Kurum’la birlikte egitim yönetmeligi çikarabilmesinin mümkün olmadigi gözden kaçirilmistir. Hangi kurumlarin, ne amaçla yönetmelik çikarabilecekleri Anayasamizda düzenlenmistir. LPG Piyasasindaki egitimler konusundaki yönetmeligi hiçbir kosulda TMMOB çikaramaz. Ancak yönetmeligi herkes hazirlayabilir.
Saglikli bir egitim ve sorumlu müdür yönetmeligi çikarabilmek için yasanin ve piyasanin ruhunu iyi anlamak gerekir.
5307 Sayili Kanunda, LPG piyasasinda çalisanlarin TMMOB’a bagli meslek odalarindan egitim ve belge almak zorunda olduklarina dair hüküm bulunmamaktadir.15. maddedeki yükümlülük, Odalara getirilen egitim verme yükümlülügüdür. Egitim baska resmi ve özel kurumlardan da alinabilir.15. maddeye aykirilik olustugunda, idari para cezasi egitim almayan personele degil, egitim vermeyen Odaya düzenlenebilir. Egitim yönetmeligini, TMMOB ve EPDK müstereken çikarir, anlamina gelen bir ifade, kanunda yer almamaktadir. Egitim yönetmeligini EPDK çikarir. Sorumlu müdürün mühendis olmasi gerektigine dair kanuni zorunluluk bulunmamaktadir. TMMOB’un kanuni amaci mensuplarinin menfaatlerini korumaktir. LPG piyasasinin asli faaliyetlerinde çalisanlara, meslek odasindan egitim ve belge alma yükümlülügü getirilmesi için anayasa degisikligi gerekir. LPG piyasasindaki zorunlu egitimlerde Milli Egitim Bakanligi’nin devre disi kalmasi için anayasa degisikligi gerekir. Devlet kurumlari eliyle, devletten veya vatandastan beslenen ayricalikli zümreler devri kapanmistir. Sorumlu müdür; bagimsiz denetçi, iç denetçi veya serbest meslek erbabi degildir. Isletmenin üst düzey yöneticisidir. Adi üstünde tesisin veya otogaz istasyonunun müdürüdür. Sorumlu müdüre, sorumlu müdürlükten baska isler yüklenmemesi, haklarinin kisitlanmamasi, istediklerinin yapilmasi yönündeki düzenlemeler gereksizdir. Siralanan hususlar özümsenmeden sorumlu müdür ve egitim konusunda yapilacak düzenlemelerden beklenen sonuç alinamayacaktir.
Mehmet EFE
